VH 1.3 deel 3 Intra-articulair bewegen pols en CMC I definitief - VH 1 – Intra-articulair bewegen - Studeersnel (2025)

VH 1 – Intra-articulair bewegen pols en CMC 1

1. Inleiding

In dit deel van de vaardigheden worden een aantal technieken beschreven, die de fysiotherapeut een

indruk geven over het intra-articulaire bewegen van de pols. Hierbij is de keuze gemaakt te kiezen voor

technieken in de ruststand van het gewricht (aspecifiek), daar in deze positie van het gewricht het intra-

articulair bewegen het beste te voelen is. In de alledaagse praktijk zullen ook andere technieken

toegepast worden, maar dat zal in de stageperiode geleerd worden. Zorg dat je onderstaande

voorbereidingsopdrachten goed uitvoert, zodat de les een interactief karakter krijgt met de juiste

diepgang.

2. Voorbereidingsopdracht

1. Herhaal de belangrijkste aspecten uit het weblecture intra-articulaire bewegingsgedrag van Ed

Waltjé (herhaling van jaar 1).

2. Werk de principes van tractie en translatie ter onderzoek in het algemeen uit.

3. Beschrijf de convex-concaaf regel.

4. Beschrijf de artrokinematica van de pols/ duim.

5. Bestudeer en oefen de onderstaande technieken voorafgaand aan de VH. Dit geldt minimaal

voor de technieken van het art. radiocarpea en mediocarpea, maar het liefst allemaal.

3. Uitvoeringsstandaard

Tractie/translatie

Polsgewricht

Tractie artt. radiocarpea en mediocarpea

Figuur 1 - Tractie

Uitgangshouding patiënt Zithouding aan de korte zijde van de bank; de elleboog

ligt op de bank en is licht gebogen

Uitgangshouding therapeut Ulnair van de te onderzoeken hand

Fixatie De niet-gelijknamige hand omvat de onderarm zo

distaal mogelijk en steunt deze tegen de bank

Uitvoering De andere hand omvat de distale rij van de carpalia en

voert een tractiebeweging uit in distale, iets palmaire

en ulnaire richting

Indicatie Toegevoegd onderzoek: ‘joint-play’

Uitgangshouding patiënt Zithouding aan de korte zijde van de bank; de elleboog ligt op de

bank.

Ps. bij translaties ter onderzoek kunnen de verschillende richtingen

in één uitgangshouding getest worden. In bovenstaande foto’s is

rekening gehouden met de zwaartekracht.

Uitgangshouding therapeut Dorsaal van de te onderzoeken hand

Fixatie De niet-gelijknamige hand omvat de onderarm zo distaal mogelijk

en steunt deze tegen het lichaam

Uitvoering De andere hand omvat de distale rij van de carpalia en voert een

translatiebeweging uit in radiale en ulnaire richting

Indicatie Toegevoegd onderzoek: ‘joint-play’

Opmerking Op analoge wijze kan het onderzoek uitgevoerd worden in het art.

radiocarpea.

De uitvoerende hand omvat hierbij de carpus zo proximaal

mogelijk en voert de volgende translatiebewegingen uit:

 Ulnair en iets proximale richting

 Radiale en iets distale richting

Ps. bij translaties ter onderzoek kunnen de verschillende richtingen

in één uitgangshouding getest worden. In bovenstaande foto’s is

rekening gehouden met de zwaartekracht.

####### Figuur 4 - Translatie naar ulnair Figuur 5 - Translatie naar radiaal

Het carpometacarpale 1 gewricht (CMC 1) tussen het trapezium en metacarpale 1 is een enorm

belangrijk gewricht voor het functioneren van de duim. Bij iemand die een scaphoidfracuur heeft gehad,

is het belangrijk dit gewricht te onderzoeken om te beoordelen of er een artrogene beperking in dit

gewricht aanwezig is, waardoor de patiënt zijn duimfunctie niet goed kan gebruiken en functionele

beperkingen heeft.

Tractie/translatie carpometacarpale I (CMC-I)

Metacarpale tractie

####### Figuur 6 - Tractie CMC-I

Uitgangshouding patiënt Zithouding; de elleboog leunt op de bank

Uitgangshouding therapeut Staat dorsaal van de te onderzoeken hand

Fixatie De niet-gelijknamige hand fixeert het trapezium met de duim

(dorsaal) en de wijsvinger (palmair) (en steunt de hand tegen het

lichaam)

Uitvoering De andere hand omvat het metacarpale I, proximaal van het

capitulum met de gebogen wijsvinger (palmair) en de duim

(dorsaal) en voert een tractiebeweging uit in de lengterichting

van het metacarpale

Indicatie Toegevoegd onderzoek: ‘joint-play’

Translatietechnieken carpalia ter onderzoek

Wanneer je de literatuur leest (boeken extremiteiten van Mink of de latere versies van Egmond en

Schuitemaker) kom je een heleboel technieken tegen. In het kader van de casus van Sebastiaan moet je

de volgende technieken beheersen, waarbij de getoonde foto’s leidend zijn:

 Onderzoek intra-articulair bewegen tussen radius en scaphoideum

 Onderzoek intra-articulair bewegen tussen scaphoideum en trapezeï

 Onderzoek intra-articulair bewegen tussen capitatum en scaphoideum

Uitgangshouding patiënt Zithouding; de elleboog leunt op de bank

Uitgangshouding therapeut Ulnair van de te onderzoeken hand

Fixatie De niet-gelijknamige hand omvat de radius van radiaal met de

duim (dorsaal) en gebogen wijsvinger (palmair)(en steunt de

onderarm tegen het lichaam).

Uitvoering De andere hand omvat de volgende botstukken voert een

beweging uit in een dorsale iets distale richting respectievelijk

palmaire proximale richting

 Radius (fixatie) en scaphoideum

 Scaphoideum (fixatie) en trapezii  dorsaal en palmair

 Capitatum (fixatie) en scaphoideum  dorsaal en palmair

Indicatie Toegevoegd onderzoek: ‘joint-play’

Let op! De technieken worden allemaal op analoge wijze uitgevoerd, echter:

 Os trapezeï zijn concaaf t.o. van het scaphoid

 Os scaphoideum is convex t.o. de radius

 Os scaphoideum is concaaf t.o. het capitatum

Intra-articulair bewegen tussen radius en scaphoideum

####### Figuur 9 - Beweging tussen radius en scaphoid (zij-aanzicht)

Intra-articulair bewegen tussen scaphoideum en trapezeï

####### Figuur 11 - Beweging tussen scaphoideum en trapezeï

Intra-articulair bewegen tussen capitatum en scaphoideum

####### Figuur 12 - Beweging tussen capitatum en scaphoideum

####### Figuur 10 - Beweging tussen radius en scaphoid (bovenaanzicht)